www.wilniuki.fora.pl

serek · Gość

Uniwersytet Wileński

Jest to jedna z najstarszych uczelni w środkowej Europie. Przyjmuje się, że uczelnia powstała w 1579 r, kiedy król Stefan Batory przeznaczył środki na przekształcenie Wileńskiego Kolegium Jezuickiego, w uczelnię o nazwie "Academia et Universitas Vilnensis Societatis Jesu". Rok później ustanowienie tej uczelni oficjalnie zaaprobował papież Grzegorz XIII. Oficjalnym językiem wykładowym tej uczelni była łacina, zaś wykładowcami byli uczeni pochodzących z różnych części Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Początkowo miała wydziały filozoficzny, teologiczny i prawniczy.

Uczelnia bardzo długo stanowiła jedyną wyższą szkołę na terenie Wielkiego Księstwa Litewskiego. Do najbardziej znanych uczonych związanych z Jezuickim okresem uczelni są m.in. Maciej Sarbiewski - poeta piszący po łacinie i litewsku, Albertas Vijukas-Kojelavicius - który jest autorem pierwszej, pełnej historii Litwy, Marcin Śmigłecki - autor popularnego w całej Europie podręcznika logiki. W XVIII w. na uczelni tej opracowano zasady gramatyki i ortografii jęz. litewskiego i rozpoczęto wydawanie pierwszych książek po litewsku. W 1753 r. otwarto obserwatorium astronomiczne i utworzono przy nim wydział fizyki i astronomii.

Po kasacie Zakonu Jezuitów w 1773 r. Akademia została przejęta i zreformowana na uczelnię świecką przez Komisję Edukacji Narodowej. Jednym z elementów reformy było rozpoczęcie wykładania po polsku i litewsku na niektórych wydziałach (literatury i historii Polski i Litwy, nauk przyrodniczych i matematycznych). W okresie tym uczelnia ta nadal posiadała, oficjalnie tradycyjną, łacińską nazwę ""Academia et Universitas Vilnensis" - z której usunięto tylko słowa "Societatis Jesu". Zaczęto ją jednak coraz częściej nazywać w tym okresie Uniwersytetem, a nie Akademią. W okresie od reformy Komisji Edukacji Narodowej do rozbiorów Rzeczpospolitej, uczelnia ta przeżyła krótki okres ponownego rozkwitu. Posiadała ona m.in. najlepszy w Rzeczpospolitej wydział medyczny założony przez sprowadzonego z Wiednia Johanna Petera Franka.

Po rozbiorach, uczelnia utraciła na krótko status szkoły wyższej, stając się "Powszechną Szkołą Wileńską", jednakże w 1803 r, odzyskała swój status i za zgodą cara Aleksandra I funkcjonowała pod nazwą Imperialnego Uniwersytetu Wileńskiego. W okresie aż do Powstania Listopadowego, uczelnia ta przeżyła kolejny, krótki okres świetności. Do najbardziej znanych uczonych tego okresu związanych z Uniwersytetem należą: (Jan Śniadecki, Jędrzej Śniadecki, Joachim Lelewel, Michał Oczapowski, Simonas Daukantas i Joseph Frank - syn Johanna). W okresie tym na uczelni tej studiowało też dwóch najbardziej znanych polskich poetów romantycznych: Adam Mickiewicz i Juliusz Słowacki.

Po Powstaniu Listopadowym car Mikołaj I nakazał całkowitą likwidację uczelni, jako rodzaj kary, za udział wielu uczonych i studentów w powstaniu. Uczelnia została ponownie odtworzona dopiero w 1919 r. Uzyskała wtedy nazwę Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie. Językiem wykładowym w okresie międzywojennym był wyłącznie polski, a uczelnia była przez Polaków traktowana jako ostoja polskości na tych terenach, zaś przez Litwinów jako czynnik polonizacji Litwy. W okresie międzywojennym uczelnia nie odzyskała dawnej świetności. Jednym z najlepszych wydziałów była filologia polska, w cieniu której powstała grupa poetycka Żagaryści, do której m.in. należał Czesław Miłosz.

Po 1939 r. uczelnia wraz całym Wilnem przeszła na krótko pod władzę Republiki Litewskiej. Zmieniono w tym czasie jej nazwę na Vilniaus Universitetas i wprowadzono po raz pierwszy litewski jako oficjalny język wykładowy, choć z braku własnych kadr pozostawiono na stanowiskach wielu polskich profesorów, którzy prowadzili zajęcia nadal po polsku. Po zajęciu Litwy przez ZSRR, z uczelni usuwano powoli większość "reakcyjnych" profesorów Polaków i Litwinów i zaprowadzano na niej nowe "radzieckie" porządki. W trakcie okupacji hitlerowskiej uczelnia została ponownie całkowicie zlikwidowana.

Na jesieni 1944 wznowiono działalność. Uczelnia ta stała się prowincjonalnym uniwersytetem, z językiem wykładowym rosyjskim i nielicznymi wykładami po litewsku (głównie na wydziale filologii litewskiej). W okresie tym jednak uczelnia ta rozrosła się do rozmiarów prawdziwego uniwersytetu z pełnym kompletem wydziałów, na której kształciło się ponad 5000 studentów. W 1990 r. po odzyskaniu przez Litwę niepodległości, uczelni przywrócono jej nazwę z krótkiego okresu lat 1939-1941, a oficjalnym językiem wykładowym po raz drugi w historii stał się litewski. Tradycje Uniwersytetu Stefana Batorego kontynuuje dziś Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, współtworzony przez profesorów tej uczelni. Do Torunia trafiła też część zbiorów bibliotecznych i pamiątek po Uniwersytecie Stefana Batorego.

senior

Owocem sentymentalnej podróży do Wilna jest film na płycie dvd w formacie ekranowym 16:9 . Trwający ponad 80 minut reportaż pt: "Wilno z okna na Szkaplernej" pokazuje wędrówkę rodowitej wilnianki Tatiany, która po śmierci ojca, jako kilkuletnie dziecko w 1954 razem z matką wyjechała na Ziemie Zachodnie.

Po ponad 50 latach wróciła do Wilna i razem ze stryjecznym bratem zaczęłą szukać śladów młodości jej rodziców i krewnych oraz swojego dzieciństwa.

Tak jak miała szczęście odkryć, że jej stryj nie zginął w czasie wojny podczas bombardowania , a po jej zakończeniu ożenił się i wyjechał w 1945 r. do Polski, tak - dzięki pomocy zakonnika o. Marka Dettlaffa - rektora kościoła NMP Na Piaskach w Wilnie, odnalazła groby ojca i brata oraz dom na ul. Szkaplernej, w którym mieszkała jako dziecko.

Film pokazuje wędrówkę Tatiany po cmentarzach, starych uliczkach i zaułkach Wilna, fragmenty liturgii w Kościołach i cerkwiach, a przede wszystkim w kościele franciszkańskim i kaplicy Matki Boskiej Ostrobramskiej.

Szczegółowe informacje i zamówienia:

[link widoczny dla zalogowanych]
tel.660-332-172

@@@@@@@@@@@@@@@@@@

Sokal i kresy nad Bugiem - dvd

O czym jest film?

Przepiękne są wnętrza cerkwi obrządku grecko-katolickiego, m.in. św. Piotra i Pawła oraz św. Mikołaja, w której B.Chmielnicki brał ślub.

Sporo miejsca zajmuje pobyt w ruinach pałacu Potockich i czynnym już od 2004 r. kościele rzymsko-katolickim i cerkwi w Tartakowie.

W maju 2007 r. odbyła się w tym kościele Msza św. w dwóch językach: polskim i ukraińskim. Normalnie raz w tygodniu przyjeżdża ksiądz z Czerwonogradu (dawniejszy Krystynopol) i odprawia nabożeństwa w języku ukraińskim.

Na pewno duże wrażenie zrobią ujęcia klasztoru Bernardynów (obecnie znajduje się w nim ciężkie więzienie) oraz piękne widoki starego miasta i cmentarza w Sokalu. Wszystko jest uzupełnione rozmowami z mieszkańcami sokalszczyzny w języku polskim i ukraińskim.

Fragmenty filmu można obejrzeć po kliknięciu na linki:

Sokal k/Lwowa - intro do filmu:
[link widoczny dla zalogowanych]

Sokal k/Lwowa -cerkiew pw. św.Piotra i Pawła:
[link widoczny dla zalogowanych]

Zabuże k/Sokala - cerkiew pw. św. Michała Archanioła:
[link widoczny dla zalogowanych]

Czas trwania filmu = 70:00 minut

Informacje i zamówienia:

[link widoczny dla zalogowanych]
tel.660-332-172

@@@@@@@@@@@@@@@@

Film DVD dla Ciebie

Na filmie dvd (28 minut w formacie ekranowym 16:9)
niesamowita historia ludzi i cudownego obrazu
Matki Boskiej Łaskawej z Tartakowa k/Sokala w woj. Lwowskim.

Zamówienia proszę składać pod adresem:

[link widoczny dla zalogowanych]

lub telefonicznie:

94-340-60-06

Koszt 1 płyty DVD = 20 zł wraz z kosztami wysyłki