www.wilniuki.fora.pl

kresowiak

@

Udział Franciszkanów w nawracaniu ludu litewskiego. Pamiątka rekoncyliacji i otwarcia kościoła oo. Franciszkanów w Wilnie ( 1864-1934)

.
św. Franciszek Seraficki , założyciel zakonu oo. Franciszkanów
(W 1935 r. obraz znajdował się w kosciele oo. Franciszkanów w Wilnie)
.

[img]
http://www.kresowiak.fora.pl/images/galleries/1998287484a620a709a79c-939184-wm.jpg[/img]

Ziemia Wileńska zroszona została krwią męczeńską pierwszych misjonarzy, a naszych praojców - wiernych synów Św. Ojca Franciszka.

@

@

Pierwsi Apostołowie

Jednym z najwydatniejszych czynników apostołującej Polski byli duchowi synowie św. Franciszka.

.
Chrzest Litwy (w 1935 r. obraz znajdował się w kościele oo.Franciszkanów w Krakowie)
.

[b]Męczeństwo 14 Franciszkanów w Wilnie w wieku XIV. ( W 1935 r. obraz - namalowany według starego sztychu ze zbiorów Szutinasa - znajdował się w kościele oo. Franciszkanów w Wilnie)

@

wilniuk

Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Panny Marii i klasztor franciszkanów (NPM na Piaskach)
Jeszcze przed przyjęciem chrześcijaństwa, a po przeniesieniu stolicy z Trok do Wilna, po 1323 roku, Gedymin sprowadził tu franciszkanów osadzając ich na dobrach w dzielnicy „Piaski” i zapewniając swobodne odprawianie nabożeństw. Nie spotkali się z przyjaznym przyjęciem - byli okrutnie mordowani co najmniej dwukrotnie - w czasie najazdu Tatarów (1341) a później w roku 1385 przez miejscową ludność pogańską.

Najprawdopodobniej pierwszy wystawiony tu kościół był drewniany, otoczony cmentarzem grzebalnym. Ustalono, że były to mogiły chrześcijańskie i pochodziły z przełomu XIII i XIV wieku. Pierwszy w Wilnie franciszkański kościół murowany został ukończony i poświęcony w 1421 roku. Równocześnie z kościołem wzniesiono klasztor. Jest to prawdopodobnie najstarszy kościół i klasztor Wilna. Koleje bogatej i tragicznej historii dość dokładnie zatarły jego pierwotny wygląd – wiadomo, że był duży. Z tego czasu pozostał dolny zrąb murów w układzie trzynawowym, ozdobny portal z cegły profilowanej i okrągła, gotycka wieża z północnej strony fasady. Ta właśnie okrągła wieża, a właściwie charakterystyczny dla polskiego gotyku styl układania cegieł (tak zwane deseniowanie), pozwala potwierdzić fakt budowy kościoła w pierwszej połowie XV wieku.

Pożar w roku 1533 poważnie zniszczył kościół. Z czasu odbudowy w XVI wieku pochodzą ocalałe w następnych kataklizmach typowo gotyckie sklepienia, w tym bardzo piękne kryształowe w nawie południowej. Wtedy też, od strony południowej, była zbudowana wolnostojąca dzwonnica. Gotycka, o podstawie kwadratowej, z przyporami w narożach i czterospadowym dachem - przepiękna, o bogatej ornamentacji ceglanej, z podwójnymi okienkami. Ten wspaniały zabytek przetrwał aż do 1872 roku, gdy władze carskie nakazały jego zburzenie gdyż „zasłaniał widok i tamował dopływ światła” do mieszkania rosyjskiego dostojnika.

W pierwszej połowie XVIII wieku, po kolejnych zniszczeniach, kościół został odbudowany w postaci obecnej. Halowy układ kościoła zastąpiono bazylikowym (podwyższono środkową nawę, zmieniając zasadniczo architekturę budowli). Wystrój wnętrza dostosowano do mody baroku; jednakże pozostawiono niezmieniony gotycki portal, ocalałe ostrołukowe okna i przypory.

W 1812 roku armia francuska zarekwirowała kościół na magazyn zboża. Odnowiony po zniszczeniach, znowu skonfiskowany na zarządzenie Murawjewa z przeznaczeniem na archiwum. Temu celowi służył przez cały okres rozbiorów aż do lat międzywojennych. Po wojnie władze sowieckie znowu urządziły tu archiwum.

Ostatecznie przywrócony do swej funkcji po odzyskaniu niepodległości. Obecnie w pięknym wnętrzu głównie widoczne są ślady długotrwałego wyniszczenia. Na cele funduszu remontowego są tu organizowane liczne koncerty muzyki poważnej.

wilniuk

Klasztor wybudowano równocześnie z kościołem. Spalony w 1749, odbudowany 1778 roku. Juliusz Kłos pisze o nim ciepło i pięknie: „W stylu przejściowym, przeciwstawiającym skłębionym konwulsyjnie liniom rokokowym prostotę i spokój, bez zdecydowanego jeszcze programu klasycznego, zbudowany został klasztor Franciszkanów (ukończony w 1778 r.) z wielkim dziedzińcem o spokojnych, szlachetnych liniach i jednostajnym, łagodnym rytmie lizen bliźniaczych, zastępujących używane dotychczas pilastry.

Architektura wyjątkowo dyskretna i powściągliwa a wysoce harmonijna, przypominająca fugi Bacha, zdobywa się na akcent silniejszy w ryzalicie środkowym o bogato dekorowanym szczycie”. I dalej mówi Kłos: „…Klasztor ten o imponującej acz dyskretnej w detalach architekturze, zachował swe dawne piękno pomimo brutalnego wandalizmu, z jakim przerobiono go po konfiskacie na cele użyteczności publicznej; mieścił się w nim lombard i archiwum miejskie oraz różne instytucje dobroczynne; w dawnym parlatorium urządzono w 1902 r. kaplicę NPM Niepokalanego Poczęcia, w której została umieszczona figura NPM z 1706 r., stojąca dawniej na zewnątrz kościoła. Piękne gmachy klasztorne z wspaniałym dziedzińcem zasługują na racjonalniejsze i bardziej jednolite zużytkowanie”.

Wewnątrz obszernego cmentarza kościelnego, na rogu ulic Trockiej i Franciszkańskiej, zachowała się kapliczka wotywno-grobowa postawiona w 1708 roku przez Michała Suzina. Zbudowana dla uczczenia pamięci zamordowanych tu w XIV wieku franciszkanów i ludności wymordowanej przez kozaków w 1655 roku. Ma kształt małego kościółka o planie krzyża łacińskiego; jego ramiona stanowią trzy półkoliste apsydy. Budowla ma charakter barokowy o bardzo ozdobnym szczycie fasady. Zaniedbana po konfiskacie kościoła, została odrestaurowana w 1904 roku.

Miedzy kaplicą Suzinów a kościołem ustawiono w roku 1932 pomnik Józefa Montwiłła – burmistrza miasta, działacza społecznego i mecenasa. Pomnik wykonał Bolesław Bałzukiewicz.

Na podstawie:
Juliusz Kłos
„Wilno, Przewodnik Krajoznawczy”,
Wyd. Oddziału Wileńskiego Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego, Wilno 1923
Tomas Venclova,
„Wilno”, R. Paknio Leidykla, Wilno, 2001, 2002

senior

Owocem sentymentalnej podróży do Wilna jest film na płycie dvd w formacie ekranowym 16:9 . Trwający ponad 80 minut reportaż pt: "Wilno z okna na Szkaplernej" pokazuje wędrówkę rodowitej wilnianki Tatiany, która po śmierci ojca, jako kilkuletnie dziecko w 1954 razem z matką wyjechała na Ziemie Zachodnie.

Po ponad 50 latach wróciła do Wilna i razem ze stryjecznym bratem zaczęłą szukać śladów młodości jej rodziców i krewnych oraz swojego dzieciństwa.

Tak jak miała szczęście odkryć, że jej stryj nie zginął w czasie wojny podczas bombardowania , a po jej zakończeniu ożenił się i wyjechał w 1945 r. do Polski, tak - dzięki pomocy zakonnika o. Marka Dettlaffa - rektora kościoła NMP Na Piaskach w Wilnie, odnalazła groby ojca i brata oraz dom na ul. Szkaplernej, w którym mieszkała jako dziecko.

Film pokazuje wędrówkę Tatiany po cmentarzach, starych uliczkach i zaułkach Wilna, fragmenty liturgii w Kościołach i cerkwiach, a przede wszystkim w kościele franciszkańskim i kaplicy Matki Boskiej Ostrobramskiej.

Szczegółowe informacje i zamówienia:

[link widoczny dla zalogowanych]
tel.660-332-172